Zoals elders gezegd, bestaat De Groene Loper uit drie delen: Ruischenberg, Arberg en Berlaer. Waar komen die namen vandaan? Alle namen komen van families die de heerlijkheid Helmond in eigendom hebben gehad.
Berlaer is de oudste. Het is de naam van een plaats in de huidige Belgische provincie Antwerpen in de buurt van Mechelen. De familie Berthout, heren van Mechelen kwamen in het bezit van het dorp Berlaer en een tak van de familie ging zich rond 1300 Berthout van Berlaer noemen. Helmond was op dat moment bezit van de hertog van Brabant.
In 1314 kreeg Jan II Berthout van Berlaer de heerlijkheid Helmond van de hertog te leen. Wikipedia omschrijft hem als volgt:
Jan II Berthout van Berlaer (1280-1328) was heer van Helmond van 1314-1328. Hij was lid van een gegoede Mechelse familie.
Jan II was de zoon van Jan I Berthout van Berlaer en Maria van Mortagne.
Hij verkreeg op 13 juli 1314 de heerlijkheid in leen uit handen van de hertog.
Jan II was tevens heer van Keerbergen en had enkele bezittingen bij Mechelen en Lier. Hiertoe behoorde de heerlijkheid Berlaar.
Jan II was de eerste van een reeks heren uit de familie Van Berlaer, alvorens de heerlijkheid zou overgaan naar de familie van Cortenbach. Hij werd opgevolgd door zijn zoon, Lodewijk III Berthout van Berlaer.
Jan II werd begraven in de Abdij van Binderen.
Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_II_Berthout_van_Berlaer
Zoals hierboven beschreven ging de heerlijkheid Helmond over op de familie Cortenbach. Dat gebeurde toen Jan I van Cortenbach in 1433 trouwde met Catharina Berthout van Berlaer. Een van zijn nazaten, Adolf van Cortenbach – die in 1566 nog het Smeekschrift had ondertekend – trouwde in 1582 met Philippine van Ruyschenberg en daar ligt de oorsprong van de naam van de nieuwe wijk.
De laatste Cortenbach was Emond van Cortenbach 1649-1681, zoon van Alexander van Cortenbach en Anna van Ruyschenberg. Emond was getrouwd met Cecile Isabelle Gonzaga, telg uit een rijk Italiaans geslacht.Toen hij stierf, liet hij een driejarig dochtertje na, Isabelle Félicité van Cortenbach. Aangezien zij nog niet handelingsbekwaam was, werd de voogdij uitgeoefend door Cecile Isabelle. Ook de financiële schuldenlast (die aanzienlijk was, PV) kwam daardoor op haar schouders terecht. Om deze lasten te kunnen dragen trouwde ze in 1683 met Antoine Udalrique van Arberg. (Wikipedia).
Deze investeerde flink in Helmond. Hij loste de schulden van de familie Van Cortenbach af en liet achterstallig onderhoud uitvoeren aan het kasteel. Hij liet ook een nieuwe voorpoort bouwen die in 1959 plaats moest maken voor de Traverse.
Vrouwe Cecile overleed echter vrij onverwacht in 1688 toen haar dochtertje nog maar tien jaren oud was. In allerijl werd een huwelijk gearrangeerd tussen het jonge meisje en een jongere broer van Antoine, Albert-Joseph van Arberg.
Zo werden de Van Arbergs dus heren van Helmond en naamgevers van een mooi deel van de Groene Loper. De kleinzoon van Albert-Joseph, die geen enkele binding met Helmond kon opbrengen (hij was er nooit) verkocht de heerlijkheid in 1781 aan Carel-Frederik Wesselman.
Familiewapen Van Arberg
Villa Spaendonck 